By Lorenzo De Bernardis: “Το Ιδεόγραμμα 福 (FÚ)”
Οι κινέζοι έχουν ένα υπέροχο σύστημα γραφής, τα περίφημα ιδεογράμματα, τα οποία συχνά παρέχουν ωραίους τρόπους για δημιουργία λογοπαίγνιων και οι ίδιοι οι κινέζοι έχουν ιδιαίτερη αδυναμία στα λογοπαίγνια.
Έχοντας βρεθεί στην όμορφη χώρα της Κίνας αρκετές φορές, δε μπόρεσα να μην προσέξω την ιδιαίτερη αγάπη των κινέζων για τις αφίσες, πανό και όλων των ειδών επιγραφών παντού, τοποθετημένα ή κρεμασμένα σε τοίχους, δρόμους, παράδρομους και πόρτες σπιτιών και επιχειρήσεων σε πόλεις αλλά και σε χωριά.
Το περιεχόμενο τους ποικίλλει, από διαφημίσεις και οδηγίες μέχρι και διάφορα motto που ενθαρρύνουν την καλή συμπεριφορά μέσα στην πόλη αλλά και την οικολογική συνείδηση. Πολλά από αυτά επίσης, ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται σε προσόψεις σπιτιών και εισόδους διαμερισμάτων, είναι ευχές καλοτυχίας και ευημερίας για το έτος που έρχεται.
Μια πρακτική η οποία φαίνεται πως εφαρμόζεται τουλάχιστον από τα χρόνια της δυναστείας Song( 宋代), δηλαδή εδώ και μια χιλιετία περίπου. Αυτά τα συγκεκριμένα ‘banners’ βρίσκονται πάντα στην είσοδο των σπιτιών, πάνω αλλά και γύρω από την πόρτα, συνδεδεμένα με την 春节(chunjie), την κινέζικη πρωτοχρονιά και εκφράζουν τις ελπίδες των κινέζων για το νέο έτος.
Το πιο συνηθισμένο ιδεόγραμμα που βλέπουμε πάντα πάνω στην είσοδο μιας οικίας είναι το ιδεόγραμμα 福（fu), η ‘’καλοτυχία’’.
Ο ίδιος συνάντησα πολλές φορές αυτό το ιδεόγραμμα, απ’τον πρώτο μου καιρό στην 杭州（Hangzhou), μια καταπράσινη πόλη στα νότια της Κίνας, σε διάφορες εξώπορτες. Αλλά μια μέρα πέτυχα το ιδεόγραμμα τοποθετημένο κάπως παράξενα, πιο συγκεκριμένα, ανάποδα!
Το είδα και θεώρησα πως ήταν τυχαίο, κάποιο ατύχημα λόγω απροσεξίας ή βιασύνης κάποιου την ώρα που το κρέμαγε, ίσως. Την επόμενη μέρα όμως, ξαναείδα ένα 福 σε μια εξώπορτα πάλι κρεμασμένο ανάποδα!
Σκέφτηκα πως ήταν απλά μια σύμπτωση αλλά όσο περνούσε ο καιρός, τόσο πιο συχνά συναντούσα αυτό το φαινόμενο, ώσπου κατέληξα κάθε δεύτερο “福” που έβλεπα να είναι κρεμασμένο έτσι, γεγονός που με παραξένεψε ιδιαίτερα, μιας και οι κινέζοι μου είχαν δώσει την εντύπωση ότι ήταν ένας λαός οργανωμένος και με μια κουλτούρα που έδινε μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια.
Την απορία μου για αυτό το φαινόμενο ήρθε και μου έλυσε αρκετό καιρό αργότερα ένας ντόπιος κινέζος, γνωστός μου. Η κινεζική γλώσσα πέρα απ’ ότι είναι μια από τις πιο μοναδικές γλώσσες στον κόσμο, διαθέτει ένα τεράστιο αριθμό από ομόηχες λέξεις. Αυτό και οι ίδιοι οι κινέζοι το γνωρίζουν πολύ καλά. Υπάρχουν διάφορες ενναλακτικές ιστορίες προέλευσης αυτής της πρακτικής αλλά όλες καταλήγουν το ίδιο. Βλέπετε η λέξη αναποδογυρίζω στα κινεζικά προφέρεται ως 倒 (dao)*. Προφορά που μοιράζεται με τη λέξη καταφτάνω, η οποία είναι 到 (dao)*.
Άρα, οι δύο παρακάτω φράσεις, αν και σημαίνουν διαφορετικά πράγματα, προφέρονται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο!
福到了！ = η καλοτυχία έφτασε！
(fu dao le)
福倒了！ = η καλοτυχία αναποδογύρισε！
(fu dao le)
* στην πραγματικότητα η προφορά δεν είναι παντελώς ίδια, μιας και έχουν διαφορετικούς τόνους , που τα κάνει να διαφέρουν ελαφρώς ηχητικά.
Έτσι λοιπόν, αναποδογυρίζοντας την ‘’καλοτυχία’’, εύχονται να πάει στο σπιτικό τους ή και την επιχείρηση τους! Κι με αυτό, εγώ επίσης ανακάλυψα την ιδιαίτερη αγάπη των κινέζων για τα λογοπαίγνια!
Στο φροντιστήριο ξένων γλωσσών Paneuropia, ασχολούμαστε χρόνια με την κινέζικη γλώσσα και φιλοσοφία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με εγγραφές σε νέα τμήματα, μπορείτε να συμπληρώσετε την παρακάτω φόρμα.
Για περισσότερα άρθρα σαν και αυτό, μπορείτε να παρακολουθείτε τακτικά το blog στη σελίδα μας. Μπορείτε, επίσης, να δείτε μία λίστα των in foreign languages που διδάσκονται στο Paneuropia, να παρακολουθήσετε τις ανακοινώσεις μας, το χώρο μας ή τις τακτικές εκδηλώσεις μας.